Ana içeriğe atla

CÜCE GEZEGEN: CERES

Ahuna Mons, 3.962 metre yüksekliğinde ve yaklaşık 17 km genişliğinde bir volkan. Dünyada böyle bir volkan ilginç olabilirdi. Fakat Ahuna Mons, Mars ile Jupiter arasındaki yörüngesiyle Güneş sisteminde, 965 km’den küçük çapıyla bir cüce gezegen olan Ceres üzerinde. İlginç olan, Ahuna Mons’un lavların karasal yüzeyde birikmesiyle değil de buzdan meydana gelmiş olması.
“Ahuna, Ceres üzerinde bulunan tek gerçek dağdır.” diyor Arizona Devlet Üniversitesi’nden David Williams, “Yakın incelemelerimiz sonrasında bunu ‘cryovolcanism’ olan yükselen bir kubbe olarak yorumladık.”
Bu bir çeşit düşük sıcaklıklı volkanik hareketlilik şeklidir. Genellikle tuz ve amonyak ile karışmış olan erimiş buz ve su, gezegen üzerinde bulunan volkanlar tarafından püskürtülen erimiş silikat kayaların yerini almıştır. Devasa bir dağ olan Ahuna, donmuş tuzlu suyun tekrar eden püskürtmeleri sonucu oluşmuş volkanik bir kubbedir.
Williams, bu hafta Science dergisinden yayınlanmış olan NASA’nın Dawn ekibini oluşturan bilim insanlarından biridir. Volkanizma onun uzmanlığı olduğundan,  Ahuna Mons bilinmezine yönelmiştir. “Ahuna’nın gerçekten kendine özgü bir yapısı var ve Ceres’de bu türdeki tek dağdır.“diyor. “Tektonik forma işaret eden hiçbir şey göstermez bu yüzden bu bizi ‘cryvolcanism’in Ahuna’nın orjinal yapısı içinde olduğunu düşünmeye iter.”
Dawn bilim insanlarından  Ottaviano Ruesch (NASA Goddard Space Flight Center, Greenbelt, Maryland) Ceres volcanizması hakkında Sciencedergisindeki yazının baş yazarıdır. “Bu jeolojik olarak yakın geçmişte oluşmuş ve tuzlu çamur karışımı ile şekillenmiş bilinen tek cryvolcano örneğidir” diyor.
Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

GALAKSİ : SOMBRERO

Sombrero, ismini Meksikalıların geleneksel meşhur şapkasından alıyor. Çubuksuz sarmal sınıfında bir gökada olan Sombrero Messier kataloğunun 104. objesi (M 104) ayrıca NGC 4594 olarak da bilinyor. Bizden yaklaşık 31 ışık yılı (9.55 megaparsek) ötede, Başak takımyıldızı içersinde yer alıyor. 50.000 ışık yılı çapındaki bu galaksi, bizim Samanyolu gökadasının 3’te biri uzunlukta. +9 kadir parlaklığa sahip olan M104 amatör gökbilimciler için teleskopla kolay bir hedef. 11 Mayıs 1781 tarihinde Fransız astronom Pierre Méchain tarafından keşfediliyor. Méchain’in bir mektubunda bahsettiği cismi, J. Bernoulli daha sonra Berliner Astronomisches Jahrbuch’da yayınlıyor. Charles Messier M104 ile beraber 5 cisimi, Messier Kataloğu olarak bilinen listesine eklemek için not almış, fakat 1921’e kadar resmi olarak bu kataloğa eklenmediler. Önemli bir ayrıntı: gökadanın keşfedildiği tarihlerde henüz “gökada” keşfedilmemişti. Yani gökyüzünde bazı cisimleri keşfediyorlardı ancak bunların ne ...
Yorum Gönder
Devamı

SATÜRN 'ÜN TİTAN UYDUSU

Titan, başka bir gezegenin uydusu olmasına rağmen, Merkür‘e eşdeğer büyüklüğü ve “şu kadarcık uyduda ne işi var” diye düşündüren; azot ve metandan oluşan atmosferi ile benzersiz. Şöyle ki, Güneş Sistemi’nde yer alan gezegenlerin yüzlerce uydusu var ve bunlardan bazıları Titan kadar büyük olmasına rağmen hiçbirinin içinde mevsimler yaşanan, yağmurlar yağan, rüzgarlar esen bir atmosferi yok. Hatta ve hatta, “ne güzel gezegenler” dediğimiz Merkür ve Mars’ın söz etmeye değecek bir atmosferi bile yok. Bu duruma verilebilecek tek bir cevap var; Titan’ın atmosferi sürekli yenileniyor. Yani kaybettiği azot ve metanın yerine sürekli yenileri geliyor. Başka bir deyişle Titan, tıpkı Dünya gibi volkanik açıdan hala aktif, yahut yüzeyinde, atmosferdeki metanı yenileyecek bazı kimyasal, belki de biyolojik tepkimeler gerçekleşiyor. Böyle olunca, -180 derecelik yüzey ısısına sahip bu gezegende metana bağlı bir yaşam olup olmadığı gibi bir soru geliyor akla. Bu arada belirtmek lazım; metan...
2 yorum
Devamı

ASTEROİD KUŞAĞI NEDİR?

Mars ve Jüpiter gezegenlerinin arasında kalan yerlerde bulunan cisme evinde bulunan bölge asteroid kuşağı (asteroid kemeri) olarak adlandırılır.Ve asteroid kuşağında bulunan cisimler genel olarak planetoid ve asteroid olarak biliniyorlar. Asteroid genişlemesi o kadar fazladır ki, bu uzanan mesafe Dünya'nın Güneş'ten olan uzak bir yerde 2.5 katına denk geliyor. Genişlik bu kadar büyük olunca da içerisinde trilyonlarca asteroid içerdiği söylemek zor olmaz. Bu asteroitler 20 santimetrelik bir kayadan, 1000 kilometre çapındaki cüce bir gezegen kadar değişik boyutlarda olabiliyorlar.Güneş Sistemi'nin oluşum aşamasında Güneş'i çevreleyen toz ve kaya yer çekimi ile birlikte gezegenlere çekildi. Ancak tüm maddeler bir gezegen oluşturulmadı. Onun yerine bu maddeler bir bölgedeeye yukarıdan asteroid kuşağını oluşturdu. Asteroid kuşağı oluşumu ile ilgili farklı teoriler de yok değil. Bazı gökbilimciler kemerin yok olmuş bir gezegenin hedeflerinden birini veya oluşamamış...
Yorum Gönder
Devamı